|
" تعيين پراكنش و دامنه ميزباني کرم خاردار پنبه (Earias insulana Bosid) در چند استان کشور "
گل محمدي، غلامرضا
| شماره شناسایی
|
:
|
18883571
|
| شماره مدرک
|
:
|
۶۶۹۶۴
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -ویژه]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
گل محمدي، غلامرضا
|
|
|
:
|
محمودي، مجيد
|
|
|
:
|
رضائي ترشيزي، حسين رضا
|
|
|
:
|
هروي، پريسا
|
|
|
:
|
توکلي کرقند، غلامرضا
|
|
|
:
|
گل محمدي، غلامرضا
|
|
|
:
|
عاليپناه، هلن
|
|
|
:
|
ممنوعي، ابراهيم
|
|
|
:
|
محمدپور، کاظم
|
| عنوان اصلي
|
:
|
تعيين پراكنش و دامنه ميزباني کرم خاردار پنبه (Earias insulana Bosid) در چند استان کشور
|
| نام نخستين پديدآور
|
:
|
گل محمدي، غلامرضا
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
Identifying dispersion and host-plant range of cotton spotted bollworm ( Erias insulana Bosid.), in several provinces
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
تهران: موسسه تحقيقات گياه پزشكي كشور، ۱۴۰۳
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت ۶۶۹۶۴ مورخ ۱۴۰۳/۱۲/۲۰۶۶۹۶۴
|
|
|
:
|
شماره طرح : 03-16-1607-035-990195
|
|
|
:
|
سامانه سمپات
|
| توصیفگر
|
:
|
: Earias، شناسایی، نقشه محل‌های جمع‌آوری، ArcGIS، ايران، پراکنش آفت، نوسانات جمعیتی، آفت قرنطینه داخلی
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
كرم خاردار پنبه Earias insulana از خانواده Nolidae و از راسته بال‌پولك‌داران يكي از مهم‌ترين آفات پنبه در برخي مناطق ايران است. اين آفت اوايل و اواخر فصل موجب بروز خسارت در مزارع پنبه مي‌شود. آفت مزبور با تغذيه از گل و غوزه پنبه عملکرد را به‌طور مستقيم مورد هدف قرار داده و موجب وارد آمدن خسارت‌های جدي مي‌شود. اين آفت در برخي استان‌ها مانند خراسان رضوي، خراسان جنوبي و فارس به‌عنوان يکي از آفات درجه اول پنبه محسوب شده و از طرفي در ساليان اخير جمعيت آفت در برخي مناطق مانند گلستان و ورامين افزايش داشته است. در پي طغيان شديد آفت در سال 1347 ممنوعيت قرنطينهاي براي آفت در استانهاي شمالي شامل خراسان شمالي، گلستان و مازندران اعمال گرديد که تاکنون اجرا شده است. اين مطالعه با توجه به افزايش جمعيت آفت در استان گلستان و خسارت آن روي پنبه انجام شد. هدف از مطالعه، بررسي پراکنش، دامنه ميزباني و شناسايي دقيق گونه آفت در استانهاي مختلف به منظور حذف قرنطینه داخلی است. براي اين منظور در هر استان حداقل در دو نقطه تله‌هاي محتوي فرومونی در ارتفاع 15 سانتي‌متري بالاي بوته نصب شد. بازدید از تله‌ها و آماربرداري از ميزان شكار پروانه‌ها هر هفته انجام شد. علاوه بر این، از گياهان ميزبان مانند پنبه، گاو پنبه، پنيرك و باميه نيز بازديد و لاروهاي آفت جمع‌آوري و شناسايي شدند. نمونه‌هاي جمع‌آوري شده از تله‌هاي فروموني جهت شناسايي دقيق نام جنس و گونه به بخش تحقيقات رده‌بندي حشرات مؤسسه تحقيقات گياهپزشکي کشور تحويل گردید. در این تحقیق، نمونه‌های جمع‌آوری شده از برخی از استان‌های ایران که توسط مجریان پروژه‌‌ها جمع‌آوری و ارسال شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه‌های کرم خاردار پنبه تفکیک شده و جهت حصول اطمینان از شناسایی درست گونه، اسلاید ژنیتالیای نمونه‌ها تهیه شد. همچنین، در راستای انجام این تحقیق و مشخص نمودن دقیق محل‌های جمع‌آوری کرم خاردار پنبه در ایران، تمام نمونه‌های متعلق به جنس Earias Hübner, 1825 موجود در موزه حشرات هایک میرزایانس مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور که در طول نزدیک به 80 سال از قسمت‌های مختلف ایران جمع‌آوری شده‌اند، تفکیک و بررسی شده و پس از شناسایی نمونه‌های متعلق به گونه E. insulana، اطلاعات محل‌های جمع‌آوری آن‌ها به‌منظور تهیه نقشه مورد استفاده قرار گرفتند. در مورد داده‌هایی که اطلاعاتی از مختصات جغرافیایی محل جمع‌آوری آن‌ها در اختیار نبود، برای استخراج مختصات طول و عرض جغرافیایی محل‌های جمع‌آوری از Google Earth و Mapcarta استفاده شد و سپس نقشۀ محل‌های جمع‌آوری این گونه در ایران، با استناد به اطلاعات موجود و به‌کمک نرم‌افزار ArcGIS (Version 10.5) تهیه شد که نشان دهندۀ پراکنش احتمالی این گونه در ایران است. بررسی‌ها نشان داد که آفت در بیشتر استان‌های جنوبی و تعدادی از استان‌های شمالی کشور جمع‌آوری شده است. بر اساس مطالعات انجام شده، این آفت به‌دلیل تغییر شرایط اقلیمی در برخی استان‌ها مانند سمنان که پیش از این آفت مهمی محسوب نمی‌شد، به‌عنوان یک آفت جدی خسارت وارد می‌کند. بررسی نوسانات جمعیت کرم خاردار پنبه در استان‌های مختلف ایران طی سال‌های 1400 تا 1402 نشان‌دهنده تفاوت‌های قابل توجه جمعیت این آفت در مناطق مختلف کشور بود. در استان فارس، این آفت در فصل تابستان و به‌ویژه در مراحل رشد زایشی پنبه جمعیت بالایی داشت. جمعیت آفت پس از اتمام گرما در اواخر مرداد و شهریور کاهش یافت. در طی سال های انجام آزمایش جمعیت آفت در استان فارس روند کاهشی داشت. در استان سمنان، جمعیت آفت در سال 1401 از مرداد آغاز شد و دو پیک جمعیتی در مهر و آبان مشاهده شد که پس از هر پیک، جمعیت به‌سرعت کاهش می‌یافت. در سال 1402، جمعیت آفت نسبت به سال قبل افزایش چشم‌گیری داشت، که احتمالاً به‌دلیل تغییرات اقلیمی و شرایط مساعد‌تر برای رشد آفت در این سال بوده است. در استان گلستان، نتایج نوسانات جمعیتی آفت در دو منطقه هاشم‌آباد و کارکنده نشان‌دهنده تفاوت‌هایی در زمان شروع و پایان فعالیت آفت بود. در سال 1400، جمعیت آفت در هر دو منطقه کم بود و سریعاً کاهش یافت، اما در سال 1401 این روند تغییر کرد و جمعیت آفت در اواخر مهر و آبان افزایش یافت. در سال 1402، افزایش جمعیت بیشتر شد، به‌طوری‌که در منطقه کارکنده جمعیت به حدود 1200 حشره رسید. در استان خراسان رضوی، جمعیت آفت نسبتاً پایین بود و پیک جمعیت در سال 1402 به 10 حشره رسید که نسبت به سال 1401 تقریباً دو برابر شده بود. با این حال، این جمعیت در مقایسه با سایر استان‌ها همچنان کم بود. در نهایت، برای مدیریت موثر کرم خاردار پنبه، ضروری است که برنامه‌های کنترلی به‌طور خاص برای هر استان طراحی شوند. برای استان‌هایی مانند سمنان و گلستان که جمعیت آفت در آن‌ها افزایش یافته است، نیاز به اقدامات پیشگیرانه و کنترل دقیق‌تر در زمان‌های حساس وجود دارد. در استان فارس، علی‌رغم روندکاهشی جمعیت در طی سال‌های نمونه‌برداری، پتانسیل بروز جمعیت‌های طغیانی وجود دارد، بنابراین باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشت. در استان‌های خراسان رضوی و خراسان جنوبی، به‌دلیل پایین بودن جمعیت آفت، تحقیقات بیشتری در خصوص عوامل محدودکننده رشد آفت و راهکارهای پیشگیری از شیوع بیشتر آن ضروری است تا در صورت نیاز، برنامه‌های مدیریتی مناسب طراحی شود.
واژگان كليدي: شناسایی، نقشه محل‌های جمع‌آوری، ArcGIS، ايران، پراکنش آفت، نوسانات جمعیتی، آفت قرنطینه داخلی
|
|
|
:
|
The spiny bollworm, Earias insulana, belonging to the family Nolidae and the order Lepidoptera, is one of the most significant pests of cotton in certain regions of Iran. This pest causes damage to cotton fields at the beginning and end of the growing season. By feeding on cotton flowers and bolls, it directly targets crop yield, resulting in substantial losses. In provinces such as Razavi Khorasan, South Khorasan, and Fars, E. insulana is considered a primary pest of cotton. Furthermore, in recent years, its population has increased in areas like Golestan and Varamin. Following a severe outbreak in 1968, quarantine restrictions were imposed on this pest in northern provinces, including North Khorasan, Golestan, and Mazandaran, and have been enforced since. This study was conducted to address the rising population of the pest in Golestan province and its damage to cotton. The aim was to investigate its distribution, host range, and precise species identification across various provinces to propose the lifting of internal quarantine measures. In each province, pheromone traps were installed at least at two locations, positioned 15 cm above the cotton canopy. Weekly visits were made to monitor the traps and record moth captures. Additionally, host plants such as cotton, wild cotton, mallow, and okra were inspected, and larvae of the pest were collected and identified. Samples collected from pheromone traps were sent to the Taxonomy Department of the Iranian Research Institute of Plant Protection for precise genus and species identification. The study also examined specimens of Earias collected over nearly 80 years from various regions of Iran, housed in the Hayk Mirzayans Insect Museum of the Iranian Research Institute of Plant Protection. These specimens were reexamined, and genitalia slides were prepared to ensure accurate species identification. Five species were identified in total, and data related to E. insulana, along with detailed collection sites, were compiled into an Excel file. For samples lacking geographic coordinates, tools such as Google Earth and Mapcarta were used to extract latitude and longitude. Subsequently, the current distribution of E. insulana in 31 provinces of Iran was mapped using ArcGIS (Version 10.5). The results revealed the presence of the pest in all studied provinces. Notably, due to changing climatic conditions, provinces like Semnan, where E. insulana was previously not a major pest, are now experiencing significant damage. Population fluctuations of the spiny bollworm in various provinces from 2021 to 2023 showed notable differences across regions. In Fars province, the pest had a high population during summer, particularly in the reproductive stages of cotton. Its population declined after the heat subsided in late August and September. Over the study period, a decreasing trend in pest population was observed in this province. In Semnan, the pest population started in August 2022, with two population peaks observed in October and November, followed by rapid declines after each peak. In 2023, the pest population increased significantly, likely due to favorable climatic conditions. In Golestan, population fluctuations in two areas, Hashemabad and Karkandeh, showed differences in the timing of pest activity. In 2021, the pest population was low in both areas and quickly declined. However, in 2022, pest populations increased in late October and November. In 2023, the population rise was even more pronounced, reaching approximately 1,200 insects in Karkandeh. In Razavi Khorasan, the pest population was relatively low, with a peak of 10 insects in 2023, nearly double the count from 2022. Despite this increase, the population remained low compared to other provinces. For effective management of the spiny bollworm, control programs tailored to each province are essential. In provinces like Semnan and Golestan, where the pest population has risen, preventive measures and rigorous control during critical periods are necessary. In Fars, despite the decreasing trend, the potential for outbreak remains, requiring special attention. In Razavi Khorasan and South Khorasan, where pest populations are low, further research into factors limiting pest growth and strategies to prevent its spread is crucial to develop appropriate management programs if needed.
|
| |