|
" مطالعه فلوريستيک کوه سبلان (استان اردبيل) "
بيدارلرد، محمود
| شماره شناسایی
|
:
|
18884264
|
| شماره مدرک
|
:
|
۶۷۴۹۹
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -عادی]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
بيدارلرد، محمود
|
| عنوان اصلي
|
:
|
مطالعه فلوريستيک کوه سبلان (استان اردبيل)
|
| نام نخستين پديدآور
|
:
|
بيدارلرد، محمود
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
Floristic study of Sabalan Mountain (Ardabil province)
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
تهران: موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور، ۱۴۰۳
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت ۶۷۴۹۹ مورخ ۱۴۰۴/۰۳/۲۱۶۷۴۹۹
|
|
|
:
|
شماره طرح : 12-58-09-053-01006-010172
|
|
|
:
|
سامانه سمپات
|
| توصیفگر
|
:
|
ایران
|
|
|
:
|
ارتفاع دوست
|
|
|
:
|
قلور
|
|
|
:
|
مناطق کوهستانی
|
|
|
:
|
هرباریوم
|
|
|
:
|
گیاهان انحصاری و گیاهان نادر
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
پهنه آلپی (کوهسری) به نواحی بالای دارمرز طبیعی گفته می¬شود. این مناطق برحسب عرض جغرافیایی، موقعیت قاره¬ای و توپوگرافی در ارتفاعات مختلف شکل می¬گیرند. این مطالعه به بررسی پوشش آلپی کوه سبلان پرداخته است. سبلان در فلات آذربایجان در شمال غرب ایران واقع شده است. کوه سبلان شامل چندین قله مرتفع بالای 4000 متر است،که در محدوده¬ی استان اردبیل قرار دارند. برای مطالعه فلور آلپی ارتفاعات سبلان در سه فصل رویشی متولی (سال های 1401 تا 1403 ) بر اساس برداشت¬های مرسوم فلورستیک به نمونه برداری و جمع¬آوری داده¬ها پرداخته شد. گستره¬ی ارتفاعی این مطالعه از 3000 تا 4400 متر بالاتر از سطح دریا، در سه قله سبلان قله اصلی (سلطان)، هرم¬ها و کسری را شامل می¬شود. در مجموع 190 گونه گیاهی متعلق به 109 جنس و 37 تیره از مناطق آلپی سبلان شناسایی گردید. تیره¬های گندمیان (Poaceae) و کاسنی (Asteraceae) تنوع غنی گونه¬ای بالاتری در ارتفاعات سبلان دارند. شکل رویشی غالب منطقه همی-کریپتوفیت (%58) است و بیشترین عناصر گیاهی به ناحیه ایران-تورانی(36%) تعلق دارند و نزدیک به 17 گونه¬ آن ¬ها اندمیک کشور ایران هستند. در گستره¬ی ارتفاعی سبلان بر حسب شیب و فرم رویش گیاهان و تراکم پوشش کمربندی¬های خط برفی (نیوال)، آلپی فوقانی و آلپی تحتانی مشخص و گونه¬های موجود در هر یک از آنها ثبت شدند. برای همه ی گونه¬ها، رویشگاه¬های مربوطه از قبیل صخره¬ای، واریزه¬ای، علف¬زاری، ماندابی، پهنه برفی و چمن¬زاری ثبت شدند و همچنین موقعیت مکانی و گستره ی پراکنش هر گونه نیز برشمرده شد. با مقایسه فلور آلپی سبلان با نواحی همجوار بیشترین شباهت گونه¬های گیاهی سبلان با البرز، آناتولی و همچنین ارتفاعات قفقاز است. در گستره¬ی ارتفاعی 2800 تا 3200 متری سبلان اطراق عشایر، تاسیسات تفریحی و زمین گرمایی و همچنین جاده سازی، تردد متراکم و بدون محدودیت گردشگران تاثیر بسیار مخربی بر پوشش گیاهی این پهنه گذاشته است. اما در ارتفاعات بالاتر چرای بی¬رویه و خارج از بازه زمانی تعریف شده در کنار تغییر اقلیم، پوشش گیاهی سبلان را تهدید می¬کند. امید است که این میراث طبیعی- ملی کشور با آگاهی، مدیریت و حفظ شود.
|
|
|
:
|
The Alpine zone refers to areas above the natural tree line. These regions are formed at various altitudes depending on geographical latitude, continental position, and topography. Sabalan Mountain is located in the Azerbaijan Plateau in northwestern Iran and includes several peaks that rise above 4,000 meters, situated in Ardabil Province.
To study the alpine flora of Sabalan Mountain, data collection was conducted over three growing seasons (from 2022 to 2024) based on conventional floristic sampling methods. The altitude range for this study extended from 3,000 to 4,400 meters above sea level across three peaks: Sabalan, Herms, and Kasra. A total of 190 plant species belonging to 109 genera and 37 families were identified from these alpine to Nival regions. Poaceae and Asteraceae families exhibited a rich diversity of species at the elevations of Sabalan.
The dominant growth form in the area is hemicryptophyte (58%), with the majority of plant elements belonging to the Irano-Turanian region (36%), and nearly 15% of the species are endemic to Iran. In the altitude range of Sabalan, based on slope and growth form of plants, as well as the density of snow cover zones (Nival Belt), upper alpine, and lower alpine areas were detected, and also their species were recorded.
At higher elevations of Sabalan, plants from various habitats such as rocky and scree, grasslands, wetlands, snow beds, and meadows were documented along with their specific locations. Comparing the flora of Sabalan with neighboring regions reveals that its plant species show the greatest similarity with those found in the Alborz Mountains and Anatolia, as well as the Caucasus Mountains.
In the altitude range of 2,800 to 3,200 meters in Sabalan, nomadic campsites, recreational facilities, geothermal sites, and extensive road construction have had a significantly destructive impact on vegetation cover. However, at higher elevations, overgrazing outside defined timeframes alongside climate change threatens Sabalan's vegetation. It is hoped that this national-natural heritage will be preserved through informed management.
|
| |