|
" بررسي عملکرد گلچه، دانه، روغن و برخي صفات زراعي ژنوتيپ‌هاي برتر گلرنگ در شرايط ديم "
پورداد، سيدسعيد
| شماره شناسایی
|
:
|
18884410
|
| شماره مدرک
|
:
|
۶۷۵۹۶
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -عادی]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
پورداد، سيدسعيد
|
|
|
:
|
جمشيد مقدم، مهدي
|
|
|
:
|
محمدي شکوه، داديار
|
|
|
:
|
هداوند ميرزائي، حسين
|
|
|
:
|
نصرالهي خشکبار، زهرا
|
| عنوان اصلي
|
:
|
بررسي عملکرد گلچه، دانه، روغن و برخي صفات زراعي ژنوتيپ‌هاي برتر گلرنگ در شرايط ديم
|
| نام نخستين پديدآور
|
:
|
پورداد، سيدسعيد
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
Study on Floret, Seed and Oil Yield and Some Agronomic Traits of Safflower Advance Genotypes in Rain-fed Conditions
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
کرج: پژوهشگاه بيوتکنولوژي کشاورزي، ۱۴۰۴
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت ۶۷۵۹۶ مورخ ۱۴۰۴/۰۴/۱۷۶۷۵۹۶
|
|
|
:
|
شماره طرح : 3-05-0515-034-020591
|
|
|
:
|
سامانه سمپات
|
| توصیفگر
|
:
|
گلچه
|
|
|
:
|
گلرنگ
|
|
|
:
|
شرایط دیم
|
|
|
:
|
عملکرد
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
گلرنگ (Carthamus tinctorium L) از گیاهان دانه روغنی بومی ايران بوده و سازگاری خوبی با مناطق مختلف کشور دارد. این گیاه تحمل بالایی به شرايط نامساعد محيطي از جمله خشکي داشته و داراي مصارف صنعتي، دارويي و غذايي است. گلچه‌های این گیاه از گذشته به عنوان رنگ خوراکی و صنعتی استفاده می‌شده است. در این پژوهش، تعداد 20 ژنوتیپ بی‌خار گلرنگ که طی آزمایشات سال‌های قبل از کلکسیون ژرم‌پلاسم گلرنگ گزينش شده‌اند در ايستگاه تحقيقات كشاورزي ديم- سرارود طی سال زراعی 1403-1402و در شرایط دیم ارزيابي شدند. تعداد 10 صفت فنولوژیک، فیزیولوزیک و زراعی اندازه‌گیری و مورد بررسی قرار گرفتند. اما میزان رنگدانه‌ها اندازه گیری نشده است. میزان روغن دانه توسط دستگاه NMRاندازه‌گیری شد.
نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد كه اختلاف بين ژنوتيپ‌هاي تحت بررسي براي تمامي صفات بجز تعداد شاخه و تعداد غوزه در بوته در سطح احتمال يک درصد معني دار بود. لذا برای سه صفت مهم اقتصادی عملکرد گلچه، دانه و روغن و 5 صفت دیگر تنوع ژنتیکی بسیار بالایی وجود داشت. این امر بیانگر قابلیت استفاده از این ژنوتیپ‌ها در برنامه بهنژادی گلچه گلرنگ است. ژنوتیپ‌های اسلام آباد4/4 ، شترمل‌ریز و نگل‌ریز به‌ترتیب با 158، 154 و 152 کیلوگرم در هکتار بیشترین مقادیر میانگین عملکرد گلچه را داشتند. رنگ گلچه ژنوتیپ‌های اسلام آباد4/4 و نگل‌ریز، قرمز و شترمل‌ریز نارنجی بود. گلچه نارنجی از نظر بازار پسندی مناسب نیست. عملکرد دانه و روغن و وزن هزاردانه دو ژنوتیپ اسلام آباد4/4 و نگل‌ریز نسبت به اکثر ژنوتیپ‌ها بالاتر بوده و به عنوان ژنوتیپ‌های برتر شناسایی شدند.
به‌طورکلی ژنوتیپ‌های 28-S3-LRV-51/20 ، 414، PI-340086 ، اسلام آباد4/4 ، نگل‌ریز، اسلام آباد3/5، فرامان و محلی‌عجبشیر به دلیل عملکرد بالای گلچه و رنگ قرمز گلچه‌ها گزینش شده و دو ژنوتیپ شترمل‌ریز و اسلام آباد1/1 علی‌رغم عملکرد گلچه بالا به دلیل رنگ نارنجی در اولویت دوم گزینش قرار گرفتند. استخراج، خالص سازی و اندازه‌گیری دو رنگدانه کارتامین و کارتامیدین در ژنوتیپ‌های تحت بررسی در سال آینده می‌تواند به گزینش ژنوتیپ‌های مناسب کمک شایانی کرده و برنامه بهنژادی گلرنگ را در راستای معرفی رقم مناسب صنایع رنگ‌های خوراکی هدایت نماید.
|
|
|
:
|
Safflower (Carthamus tinctorium L.) is one of the native oilseed crops and well adapted to different regions of the country. This crop has high tolerance to adverse environmental conditions, like drought and used as edible, industrial and medical purposes. Safflower florets had been used as edible and industrial dye from many years ago. In this study, 20 spinless safflower genotypes that already selected from the large safflower germplasm collection evaluated in Sararood Agricultural Research Station under rainfed conditions during 2023-2024 crop season. Ten phenological, physiological and agronomic traits were measured but pigments did not measured. Seed oil content was estimated by NMR.
Analysis of variance results showed that there were significant differences between genotypes for all traits excepts number of secondary branches and heads per plant in 1% level of probablity.So, there were high genetic variation for five agronomic traits and three economic important traits including floret, seed and oil yield. This indicates the possibility of using these genotypes in safflower floret breeding program. The highest floret yield were belong to Islamabad4/4, Negl Riz and Shotormel Riz genotypes with 158, 154 and 152 kgha-1, respectively. Islamabad4/4 and Negl Riz genotypes had red floret color but Shotormel Riz had orange. Orange floret color is not marketable. Islamabad4/4 and Negl Riz genotypes also had higher seed and oil yield and 1000-seed weight as compare to most of other genotypes so, they recognized as superior genotypes.
In general, 28-S3-LRV-51/20, 414, PI-340086, Islamabad4/4 and Negl Riz, Islamabad5/3, Faraman and Ajabshir local genotypes selected due to high floret yield and red color but Shotormel Riz and Islamabad1/1 despite of high floret yield selected as second priority. Extraction, purification and measurement of Carthamin and Carthamidine pigments in these genotypes can help us for fine selection of suitable genotypes and guide breeding program toward release a new variety for edible and industrial dye.
|
| |