|
" ارزيابي مقاومت ارقام و ژنوتيپ هاي اميد بخش گلابي نسبت به پسيل گلابي (Cacopsylla pyri) "
لطيفيان، مسعود
| شماره شناسایی
|
:
|
18884596
|
| شماره مدرک
|
:
|
۶۷۷۱۴
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -ویژه]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
لطيفيان، مسعود
|
|
|
:
|
عبدالهي، حميد
|
|
|
:
|
قائمي، راضيه
|
|
|
:
|
آتشکار، داريوش
|
|
|
:
|
غائمي، راضيه
|
|
|
:
|
حسني، حميد
|
| عنوان اصلي
|
:
|
ارزيابي مقاومت ارقام و ژنوتيپ هاي اميد بخش گلابي نسبت به پسيل گلابي (Cacopsylla pyri)
|
| نام نخستين پديدآور
|
:
|
لطيفيان، مسعود
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
Evaluation of resistance of pear genotypes and varieties to pear psylla (Cacopsylla pyri)
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
کرج: موسسه تحقيقات علوم باغباني، ۱۴۰۴
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت ۶۷۷۱۴ مورخ ۱۴۰۴/۰۵/۰۸۶۷۷۱۴
|
|
|
:
|
شماره طرح : 7-72-33-022-990066
|
|
|
:
|
سامانه سمپات
|
| توصیفگر
|
:
|
گلابی
|
|
|
:
|
پسیل
|
|
|
:
|
آنتی‌زنوز
|
|
|
:
|
آنتی‌بیوز
|
|
|
:
|
تحمل
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
پسیل گلابی(Cacopsylla pyricola) با کاهش ۳۰-۴۰ درصدی عملکرد در باغ‌های آلوده، سالانه خسارتی معادل ۲۰-۳۰ میلیون دلار به اقتصاد ایران وارد می‌کند . در این پژوهش شاخص‌های مقاومت آنتی‌زنوزی (مانند جذب تخم، تجمع پوره) و آنتی‌بیوزی (مانند نرخ رشد جمعیت) با ویژگی‌های رویشی ارقام گلابی (مانند مساحت برگ، تراکم پرز، کلروفیل) مورد بررسی قرار گرفت. مدل‌های ARIMA و شبکه عصبی مصنوعی برای بررسی روند تغییرات جمعیت پسیل گلابی استفاده شد. بالاترین ثبات جمعیت تخم در رقم شاه‌میوه (۴/۴۷۰ حشره-روز در مهرماه) و پایین‌ترین آن در رقم نطنزی (۷/۳۳ حشره-روز در اردیبهشت) ثبت شد. ثبات بالای پوره‌ها در رقم شاه‌میوه (۲/۱۳۹۹ حشره-روز در شهریور) و پایین‌ترین مقدار در رقم درگزی (۶/۸ حشره-روز در اردیبهشت) نشان‌دهنده تأثیر مستقیم ویژگی‌های میزبان بر بقا و رشد پوره‌هاست. مدل‌های سری زمانی ARIMA در این پژوهش توانایی قابل قبولی در پیش‌بینی جمعیت مراحل رشدی تخم، پوره، و حشره‌کامل پسیل گلابی نشان دادند. مقاومت آنتی‌زنوز در ارقام گلابی مورد مطالعه نشان‌دهنده تفاوت‌های چشمگیر در توانایی گیاهان برای جذب، استقرار و میزبانی مراحل مختلف رشدی پسیل گلابی بود. همبستگی منفی عدم رجحان با این شاخص‌ها (r≈-098 تا -99/0) نشان می‌دهد که ارقام مقاوم با ایجاد شرایط نامساعد، استقرار پوره‌ها را محدود می‌کنند. در مرحله تخم، ارقامی مانند شاه میوه با شاخص بلومبر بالا (98/1) و نرخ رشد جمعیت 46/728، بیشترین آسیب‌پذیری را نشان دادند. در مرحله حشره‌کامل، همبستگی مثبت بین مقاومت زمانی و اوج خسارت (99/0) نشان می‌دهد که ارقامی مانند شاه میوه حتی تحت تراکم بالای حشرات کامل، عملکرد خود را حفظ می‌کنند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که صفات رویشی (مانند تراکم عدسک‌ها، ساختار جوانه، و تراکم کرک) و زایشی (شکل گلبرگ، زمان گلدهی، و اندازه میوه) به‌طور معنی‌داری بر مکانیسم‌های مقاومت شامل آنتی‌زنوز (دافعه فیزیکی/شیمیایی)، آنتی‌بیوز (اختلال در رشد آفت)، و تحمل (توانایی جبران خسارت) تأثیر می‌گذارند. کاهش تعداد عدسک‌ها (منافذ تنفسی روی شاخه) همبستگی منفی قوی با شاخص جذب آفت نشان داد. شکل نوک جوانه انتهایی (همبستگی: 93/0) و سفتی گوشت میوه (همبستگی:76/0) به‌عنوان عوامل مؤثر در آنتی‌بیوز شناسایی شدند. شکل نوک جوانه انتهایی (همبستگی: 93/0) و سفتی گوشت میوه (همبستگی:76/0) به‌عنوان عوامل مؤثر در آنتی‌بیوز شناسایی شدند. ویژگی‌هایی مانند نظم گلدهی (همبستگی: 69/0) و حجم میوه (همبستگی: 59/0) با افزایش تحمل گیاه همراه بودند. براساس نتایج این پژوهش مقاومت ارقام گلابی به‌عنوان راهکاری امیدوارکننده برای کاهش وابستگی به آفت‌کش‌ها و افزایش پایداری سیستم‌های باغ‌داری مطرح شده است.
|
|
|
:
|
The pear psylla (Cacopsylla pyricola) causes an annual economic loss of 20-30 million dollars to Iran's economy by reducing the yield in infected orchards by 30-40%. This study investigated the indices of antixenosis resistance (such as egg attraction, nymph aggregation) and antibiosis resistance (such as population growth rate) in relation to the vegetative characteristics of pear cultivars (such as leaf area, trichome density, chlorophyll). ARIMA models and artificial neural networks were used to analyze the population trends of pear psylla. The highest egg population stability was recorded in the Shah Miveh cultivar (4,470 insect-days in October), while the lowest was observed in the Natanzi cultivar (33.7 insect-days in May). The highest nymph stability was found in the Shah Miveh cultivar (1,399.2 insect-days in September), and the lowest in the Dargazi cultivar (8.6 insect-days in May), indicating the direct influence of host characteristics on nymph survival and growth. The ARIMA time series models demonstrated acceptable accuracy in predicting the population dynamics of egg, nymph, and adult stages of pear psylla. The antixenosis resistance in the studied pear cultivars revealed significant differences in the plants' ability to attract, establish, and host various developmental stages of pear psylla. A negative correlation between non-preference and these indices (r ≈ -0.98 to -0.99) suggests that resistant cultivars limit nymph establishment by creating unfavorable conditions. At the egg stage, cultivars such as Shah Miveh, with a high Bloomberg index (1.98) and a population growth rate of 728.46, showed the highest vulnerability. At the adult stage, a positive correlation between temporal resistance and peak damage (0.99) indicates that cultivars like Shah Miveh maintain their performance even under high adult insect densities. The results of this study demonstrate that vegetative traits (such as lenticel density, bud structure, and trichome density) and reproductive traits (petal shape, flowering time, and fruit size) significantly influence resistance mechanisms, including antixenosis (physical/chemical deterrence), antibiosis (disruption of pest growth), and tolerance (ability to compensate for damage). A reduction in the number of lenticels (respiratory pores on branches) showed a strong negative correlation with pest attraction indices. The shape of the terminal bud tip (correlation: 0.93) and fruit flesh firmness (correlation: 0.76) were identified as factors influencing antibiosis. Traits such as flowering regularity (correlation: 0.69) and fruit volume (correlation: 0.59) were associated with increased plant tolerance. Based on the findings of this study, the resistance of pear cultivars is proposed as a promising strategy to reduce reliance on pesticides and enhance the sustainability of orchard systems.
|
| |