لزوم توجه به شاخصهای مهم تغذیه دام در تحقیقات و الگوهای  توسعه گیاهان علوفهای با تأکید بر اقتصاد آب

مرکز فناوری اطلاعات و اطلاع رسانی کشاورزی

منو

رکورد قبلی

رکورد بعدی

" لزوم توجه به شاخصهای مهم تغذیه دام در تحقیقات و الگوهای توسعه گیاهان علوفهای با تأکید بر اقتصاد آب "

شماره شناسایی	:	18885487
شماره مدرک	:	۶۵۷۹۲
نام عام مواد	:	گزارش تحلیلی/ تحلیلی-مطالعاتی
شناسه افزوده	:	آذربایجانی، علیرضا
	:	مهلوجی، مهرداد
	:	برومند، مسعود
عنوان اصلي	:	لزوم توجه به شاخصهای مهم تغذیه دام در تحقیقات و الگوهای توسعه گیاهان علوفهای با تأکید بر اقتصاد آب
صفحه شمار	:	۹۰ ص:جدول
وضعیت انتشار	:	کرج: : موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، ، بی تا
فروست	:	شماره ثبت۶۵۷۹۲ مورخ ۱۴۰۳/۴/۳۱
خلاصه یا چکیده	:	سطح زیر کشت آبی استان اصفهان از سال 1385 تا 1400 به دالیل خشکسالی، کم آبی، رشد شهرنشینی و صنایع، و تبدیل اراضی کشاورزی به باغات و واحدهای صنعتی حدود120 هزار هکتار کاهش یافته است. شرایط خشکسالی و کم آبی، سطح زیر کشت آبی و دیم کشور را نیز متأثر کرده است، به نحوی که در طی 15 سال گذشته، سطح کشت آبی در حدود 250 هزار هکتار و سطح کشت دیم نیز در حدود 600 هزار هکتار کاهش یافته است. مقایسه میانگین عملکرد کشوری علوفههای یونجه، شبدر و ذرت علوفهای در دو سال زراعی 1395-96 و -1400 1399 با میانگین 5 ساله استان اصفهان نشان میدهد که میانگین تولید یونجه در استان تفاوت چندانی با میانگین کشوری ندارد )10980 در مقابل 10650کیلوگرم در هکتار(. میانگین تولید شبدر در استان پایین تر از میانگین کشوری )6000 در مقابل 9400 کیلوگرم در هکتار( و میانگین تولید ذرت علوفهای در استان باالتر از میانگین کشوری )59300 در مقابل 50600 کیلوگرم در هکتار( است. کارایی تولید ماده خشک، پروتئین خام و انرژی متابولیسمی گیاهان علوفهای تابستانه و پاییزه استان به ازای هر مترمکعب آب مصرفی در حالت میانگین و رکورد محاسبه گردید.نتایج نشان میدهد اسپرس و یونجه در مقایسه با سایر علوفههای تابستانه و پاییزه، کمترین کارایی تولید ماده خشک را به میزان 713 و 758 گرم، کمترین کارایی تولید پروتئین خام به میزان 87 و 111 گرم و کمترین کارایی تولید انرژی متابولیسمی به میزان 6/21 و 6/91مگاژول در مترمکعب آب را داشتند. پایین بودن کارایی تولید پروتئین و ماده خشک این دو 2علوفه به دلیل ریزش برگها و اتالف شدید پروتئین تولیدی پس از برداشت به دلیل ماشینآالت قدیمی و نامناسب و یا نحوه برداشت این دو علوفه است. در بین گیاهان علوفهای تابستانه، کارایی تولید ماده خشک ذرت علوفهای )1584 گرم در مترمکعب آب( نزدیک به سورگوم علوفهای )1630 گرم در مترمکعب آب( و بسیار باالتر از چغندر علوفهای تابستانه )1080 گرم در مترمکعب آب( است. همچنین کارایی تولید پروتئین خام ذرت علوفهای )135 گرم در مترمکعب آب( بیشتر از سورگوم علوفهای )121گرم در مترمکعب آب( و چغندر علوفهای تابستانه )119 گرم در مترمکعب آب( است. کارایی تولید انرژی متابولیسمی ذرت علوفهای )16/8 مگاژول در مترمکعب( بیشتر از سورگوم علوفهای )14/4 مگاژول در مترمکعب( و چغندر علوفهای تابستانه )12/4 مگاژول در مترمکعب آب( است.کشت پاییزه چغندر علوفهای، نسبت به ذرت علوفهای موجب ارتقای کارایی تولید ماده خشک )1540 در مقابل 1584 گرم در مترمکعب آب( در حد ذرت علوفهای و ارتقای کارایی تولید پروتئین خام )170 در مقابل 135 گرم در مترمکعب آب( و انرژی )17/75 در مقابل 16/79 مگاژول در مترمکعب آب( بیشتر از آن میشود. باالترین کارایی تولید ماده خشک، پروتئین خام و انرژی متعلق به علوفههای پاییزه قصیل جو و قصیل تریتیکاله است. این دو علوفه نسبت به چغندر علوفهای پاییزه نیز برتری دارند،به نحوی که نسبت کارایی تولید ماده خشک قصیل جو به چغندر علوفهای پاییزه در حدود 1/6 برابر، برای پروتئین خام 1/7 برابر و برای انرژی متابولیسمی 1/3 برابر است. نسبت کارایی تولید ماده خشک قصیل تریتیکاله به چغندر علوفهای پاییزه در حدود 2/6 برابر، برای پروتئین خام 2/2 برابر و برای انرژی متابولیسمی 2 برابر است.3نسبت کارایی تولید ماده خشک قصیل جو به یونجه و اسپرس در حدود 3/5 برابر، برای پروتئین خام در حدود 2/8 برابر و برای انرژی متابولیسمی3/6 برابر است. نسبت کارایی تولید ماده خشک قصیل تریتیکاله به یونجه و اسپرس در حدود 5/5 برابر، برای پروتئین خام 3/8 برابر و برای انرژی متابولیسمی 5/5 برابر است. با توجه به این دادهها و با در نظر گرفتن مدت زمان کشت گیاهان علوفهای، پر آب بر ترینعلوفهها در استان، علوفههای تابستانه بوده و در بین علوفههای تابستانه، پر آب بر ترینها به ترتیب اسپرس، یونجه، چغندر علوفهای تابستانه، سورگوم علوفهای و ذرت علوفهای هستند. و کم آب بر ترین علوفهها، علوفههای پاییزه بوده و در بین علوفههای پاییزه، کم آب برترینها به ترتیب قصیل تریتیکاله، قصیل جو و چغندر علوفهای پاییزه هستند.تولید و مصرف گیاهان علوفهای کم آب بر در تغذیه دام، نه تنها موجب افزایش راندمان تولید و امنیت غذایی کشور میگردد، بلکه مزایای متعدد دیگری نیز حاصل میشود. تولید علوفههای پاییزه موافق با محیط زیست بوده و با کاهش آفات و بیماریها موجب کاهشنیاز به سموم، کاهش هزینه تولید علوفه و تولید محصوالت دامی سالمتر برای جامعه و هم صادرات میگردد. کاشت محصوالت علوفهای پاییزه مثل قصیل جو و چغندر علوفهای پاییزه، موجب تولید علوفه در ابتدای سال و در فصل بهار میگردد که دامداران نیاز مبرم به علوفه برای تغذیه دامهای خود دارند. کاشت و مصرف علوفههای پاییزه، باعث پایداریتولید و فراهمی علوفه در تمام فصول سال میشود و از فشار بر روی مراتع در ابتدای فصل بهار میکاهد. علوفههای پاییزه قابل چرای مستقیم توسط دامهای سبک مثل گوسفند و بز در فصل بهار، نظیر چغندر علوفهای، قصیل جو و قصیل تریتیکاله، میتواند در بازیابی توان مراتع کشور نقش به سزایی داشته باشد