|
" بررسي وضعيت بهره وري توليد برخي گياهان باغي در کشور "
حاجي وند، شکراله
| شماره شناسایی
|
:
|
18885671
|
| شماره مدرک
|
:
|
۶۷۹۷۱
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -ویژه]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
حاجي وند، شکراله
|
| عنوان اصلي
|
:
|
بررسي وضعيت بهره وري توليد برخي گياهان باغي در کشور
|
| نام نخستين پديدآور
|
:
|
حاجي وند، شکراله
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
Investigating of production efficiency of some horticultural crops in Iran
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
کرج: موسسه تحقيقات علوم باغباني، ۱۴۰۴
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت ۶۷۹۷۱ مورخ ۱۴۰۴/۰۶/۲۴۶۷۹۷۱
|
|
|
:
|
شماره طرح : 01-72-33-020-01008
|
|
|
:
|
سامانه سمپات
|
| توصیفگر
|
:
|
آبیاری
|
|
|
:
|
آفات و بیماری ها
|
|
|
:
|
بهره وری آب
|
|
|
:
|
تغذیه گیاهی
|
|
|
:
|
عملکرد میوه
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
کشور ایران از جمله کشورهایی است که در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا قرار دارد و با کمبود آب مواجه است. بنابراین ارتقای وضعیت بهره¬برداری از باغهای میوه کشور از طریق بهینهسازی و کاهش مصرف آب و یا افزایش عملکرد کمی و کیفی محصول از اهمیت ویژه¬ای برخوردار میباشد. در این طرح تحقیقاتی، چالشهای موجود و نقش عوامل مختلف مدیریت به باغی در نحوه مصرف آب کشاورزی، میزان تولید، عملکرد میوه و میزان بهرهوری آب در مهمترین محصولات باغی کشور از جمله سیب، انگور، بادام، گردو، زردآلو، پسته و زیتون مورد بررسی قرار گرفت.
در پروژه اول، نتایج نشان داد که میانگین بهرهوری آب کاربردی (آب آبیاری و بارندگی) در محصول سیب برای کشور، 22/2 کیلوگرم بر مترمکعب و میانگین جهانی معادل 0/3 کیلوگرم بر مترمکعب است. البته میوه سیب با بهرهوری اقتصادی 62/0 دلار بر مترمکعب از جمله محصولات با ارزش اقتصادی مناسب برای کشت و پرورش در کشور میباشد. بررسی تحقیقات انجام شده نشان داد که پتانسیلخوبی برای ارتقای این شاخص در باغهای سیب کشور وجود دارد. بر این اساس راهکارهای پژوهشی و کاربردی مختلفی در دو محور شامل روشهای بهینهسازی مصرف آب در باغهای سیب و روشهای افزایش عملکرد کمی و کیفی سیب ارائه گردیدند. روشهای بهینهسازی مصرف آب در باغهای سیب از طریق اصلاح روش آبیاری، اصلاح برنامه آبیاری، استفاده از مالچ و انتخاب پایههای متحمل به خشکی امکانپذیر میباشد. روشهای افزایش عملکرد کمی و کیفی سیب نیز از طریق استفاده از ارقام و پایه¬های سازگار و مناسب، اصلاح روشهای کاشت و تربیت، مدیریت تنشهای زیستی و غیرزیستی، افزایش مکانیزاسیون در باغها و مدیریت چالشهای خرده مالکی باغها مسیر میباشد.
در پروژه دوم، نتایج نشان داد که میانگین بهرهوری آب کاربردی (آب آبیاری و بارندگی) در محصول انگور برای کشور معادل 03/2 کیلوگرم بر مترمکعب میباشد. این در حالی است که میزان بهرهوری آب برای انگور در دنیا بین یک تا 15 کیلوگرم بر مترمکعب گزارش شده است. البته میوه انگور با بهرهوری اقتصادی 87/0 دلار بر مترمکعب از جمله محصولات با ارزش اقتصادی مناسب برای کشت و پرورش در کشور میباشد. بررسی تحقیقات انجام شده و یافتههای تحقیقاتی موجود در داخل و خارج کشور نشان داد که راهکارهای پژوهشی و کاربردی مختلفی در قالب دو محور روشهای بهینهسازی مصرف آب در باغهای انگور و روشهای افزایش عملکرد کمی و کیفی انگور وجود دارند. روشهای بهینهسازی مصرف آب در تاکستانهای انگور از طریق اصلاح روش آبیاری، تنظیم برنامه آبیاری، استفاده از مالچ، انتخاب پایهها و ارقام متحمل به خشکی، زودرس و میانرس و مدیریت کشت دیم امکانپذیر میباشد. روشهای افزایش عملکرد کمی و کیفی انگور نیز از طریق استفاده از ارقام و پایه های مناسب و سازگار با شرایط اقلیمی، تربیت و هرس سبز، مدیریت سرمای دیررس بهاره، بهبود تغذیه تاکستان، کنترل آفات و بیماری ها و مدیریت پس از برداشت انگور مسیر میباشد.
در پروژه سوم، نتایج نشان داد میانگین بهرهوری آب در محصول بادام کشور، 16/0 کیلوگرم بر مترمکعب و و در کشور آمریکا معادل 40/0 کیلوگرم بر مترمکعب است. البته بادام با بهرهوری اقتصادی 0/1 دلار بر مترمکعب از جمله محصولات با ارزش اقتصادی مناسب برای کشت و پرورش در کشور میباشد. بررسی تحقیقات انجام شده در داخل و خارج کشور نشان داد که راهکارهای پژوهشی و کاربردی مختلفی در قالب دو محور روشهای بهینهسازی مصرف آب در باغهای بادام و روشهای افزایش عملکرد کمی و کیفی بادام وجود دارند. روشهای بهینهسازی مصرف آب در باغهای بادام از طریق اصلاح روش آبیاری با استفاده از توسعه سامانههاي آبياري تحت فشار (موضعی) و یا اصلاح روشهای آبیاری سطحی، اصلاح برنامه آبیاری و استفاده از مالچ امکانپذیر میباشد. راهکارهای افزایش عملکرد کمی و کیفی بادام نیز از طریق سرشاخه کاری درختان بذری با ارقام اصلاح شده، احداث باغهای جدید بادام با ارقام اصلاح شده و سازگار با شرایط مختلف اقلیمی، مقابله با یخبندانهای دیررس بهاره، مکانیابی مناسب باغهای بادام، ارتقاء سیستم های برداشت و پس از برداشت، بهبود تغذیه درختان بادام و مدیریت مناسب آفات و بیماری ها مسیر میباشد.
در پروژه چهارم، نتایج نشان داد میانگین بهرهوری آب در محصول گردو برابر 15/0 کیلوگرم بر مترمکعب است، در حالی که در کشور آمریکا معادل 40/0 کیلوگرم بر مترمکعب میباشد. البته میوه گردو با بهرهوری اقتصادی 95/0 دلار بر مترمکعب از جمله محصولات با ارزش اقتصادی مناسب برای کشت و پرورش در کشور میباشد. بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده، راهکارهای پژوهشی و کاربردی مختلفی در قالب دو محور روشهای بهینهسازی مصرف آب در باغهای گردو و روشهای افزایش عملکرد کمی و کیفی گردو ارائه گردیدند. روشهای بهینهسازی مصرف آب در باغهای گردو از طریق اصلاح روش آبیاری، اصلاح برنامه آبیاری و استفاده از مالچ امکانپذیر میباشد. روشهای افزایش عملکرد کمی و کیفی گردو نیز از طریق سرشاخه کاری درختان بذری با ارقام اصلاح شده، احداث باغهای جدید گردو با ارقام اصلاح شده و سازگار، مقابله با سرمای دیررس بهاره، مکانیابی مناسب باغهای گردو، بهبود تغذیه درختان گردو، مدیریت آفات و بیماری ها و ارتقای سیستم های برداشت و پس از برداشت مسیر میباشد.
در پروژه پنچم، نتایج نشان داد میانگین بهرهوری آب در محصول زردآلو کشور، 55/0 کیلوگرم بر مترمکعب است. البته زردآلو با بهرهوری اقتصادی 71/0 دلار بر مترمکعب از جمله محصولات با ارزش اقتصادی مناسب برای کشت و پرورش در کشور میباشد. بررسی تحقیقات انجام شده در داخل و خارج کشور نشان داد که راهکارهای پژوهشی و کاربردی مختلفی از جمله اصلاح روش آبیاری با استفاده از توسعه سامانههاي آبياري تحت فشار (موضعی) و یا اصلاح روشهای آبیاری سطحی، اصلاح برنامه آبیاری، استفاده از مالچ، استفاده از ارقام اصلاح شده و سازگار، مکان یابی مناسب باغ، استفاده از پایه رویشی و نهال مناسب، تربیت و هرس، مدیریت سرمازدگی بهاره، مدیریت گرده افشانی، مدیریت تغذیه درختان، کنترل آفات و بیماری های مهم و بالاخره مدیریت برداشت و پس از برداشت محصول پرداخته شد و به تفصیل در مورد آنها مطالب کاربردی ارائه شد.
در پروژه ششم، نتایج نشان داد که بیشترین بهرهوری آب در پسته مربوط به منطقه فرات دامغان در استان سمنان با 326/0 كیلوگرم محصول خشک بر مترمکعب آب مصرفی و کمترین آن مربوط به مرودشت در استان فارس با 013/0 کیلوگرم بر مترمکعب آب مصرفی بود. میانگین بهرهوری آب در پسته کشور نیز 117/0 کیلوگرم محصول خشک به ازای هر مترمکعب آب مصرفی برآورد شد. در حالي كه میانگین بهرهوري آب در پسته كشور امريكا، معادل 256/0 كيلوگرم بر مترمكعب آب مصرفي است. البته اطلاعات جمعآوري شده از باغهاي پسته شهرستانهاي رفسنجان و انار كه بيشترين سطح زير كشت پسته كشور را دارند، مقادير تا 5/1 كيلوگرم محصول خشك پسته بر مترمكعب آب مصرفي را نشان داد. اين موضوع نشان ميدهد كه در صورت مديريت بهينه باغ، دستيابي به سطوح بالاي بهرهوري مصرف آب در توليد پسته كشورامكانپذير ميباشد.
در پروژه هفتم، نتایج نشان داد میانگین بهرهوری آب در باغهای زیتون ایران معادل 63/0 کیلوگرم بر مترمکعب است، در حالی که در کشور اسپانیا معادل 3/3 کیلوگرم بر مترمکعب گزارش شده است. بررسیها نشان داد امکان ارتقای عملکرد محصول و بهبود بهرهوری مصرف آب در باغهای زیتون وجود دارد. بر این اساس راهکارهای مختلفی در قالب دو محور بهینهسازی مصرف آب در باغهای زیتون و افزایش عملکرد کمی و کیفی زیتون معرفی گردید. این راهکارها شامل اصلاح روش آبیاری، برنامه ریزی صحیح آبیاری، استفاده از مواد تعدیل کننده تنش خشکی، استفاده از مالچ، استفاده از ارقام پر محصول و سازگار، به کارگیری الگوی کشت مناسب، انجام هرس مناسب، مدیریت عملیات خاک ورزی، تغذیه کافی و متناسب با دوره رشد، کنترل آفات و بیماریها و علفهای هرز میباشد.
|
|
|
:
|
Iran is among the countries located in arid and semi-arid regions of the world and is facing water scarcity. Therefore, improving the performance of the country's fruit orchards through optimizing and reducing water consumption or increasing the quantitative and qualitative yield of crops is of particular importance. This research project investigates the existing challenges and the role of various orchard management factors in water consumption, crop yield, fruit production, and water productivity for Iran’s main fruit crops, including apple, grape, almond, walnut, apricot, pistachio, and olive.
In the first project, results showed that the average applied water productivity (irrigation water and effective rainfall) for apple in Iran is 2.22 kg/m³, while the global average is 0.3 kg/m³. Apples, with an economic water productivity of 0.62 $/m³, are considered economically valuable for cultivation in Iran. Studies indicate a high potential for improving this index in Iranian apple orchards. Accordingly, several research-based and practical solutions were proposed in two main areas: optimizing water use and increasing quantitative and qualitative apple yields. Optimization methods include improving irrigation techniques and scheduling, using mulch, and selecting drought-tolerant rootstocks. Yield improvement strategies include using compatible and improved cultivars, better training and pruning methods, managing biotic and abiotic stresses, increasing mechanization, and addressing smallholder orchard challenges.
In the second project, the average applied water productivity for grapes in Iran was found to be 2.03 kg/m³, whereas global values range from 1 to 15 kg/m³. Grapes, with an economic water productivity of 0.87 $/m³, also hold good economic potential for cultivation in Iran. Various strategies were identified for improving grape water use efficiency and yield. These include improved irrigation techniques and scheduling, use of mulch, selecting early-maturing and drought-tolerant cultivars and rootstocks, and managing rainfed cultivation. For yield improvement, suitable cultivar selection, green pruning, spring frost management, improved vineyard nutrition, pest and disease control, and post-harvest management were emphasized.
In the third project, the average water productivity for almonds in Iran was 0.16 kg/m³, compared to 0.40 kg/m³ in the United States. With an economic water productivity of 1.00 $/m³, almonds are economically viable in Iran. Proposed solutions included improving irrigation methods through pressure systems (localized) or surface irrigation, better scheduling, and mulch usage. Yield improvements can be achieved through grafting improved cultivars onto seedling trees, establishing new orchards with climate-compatible cultivars, frost protection, optimal orchard siting, better harvesting and post-harvest systems, improved nutrition, and pest and disease management.
In the fourth project, average walnut water productivity in Iran was 0.15 kg/m³, compared to 0.40 kg/m³ in the United States. With 0.95 $/m³ economic productivity, walnuts are also considered economically suitable for Iran. Solutions included improved irrigation techniques and scheduling, mulch usage, grafting improved cultivars onto seedling trees, establishing new orchards, frost protection, proper orchard siting, improved nutrition, pest and disease management, and enhanced harvesting systems.
In the fifth project, apricot water productivity in Iran averaged 0.55 kg/m³, with economic productivity of 0.71 $/m³. Proposed strategies included improving irrigation through localized or improved surface methods, optimized scheduling, mulch use, selection of compatible cultivars, proper orchard siting, appropriate rootstock and seedling use, training and pruning, spring frost protection, pollination management, improved nutrition, pest and disease control, and post-harvest handling.
In the sixth project, pistachio water productivity varied across regions, with the highest in Farat-Damghan (Semnan Province) at 0.326 kg/m³ of dried product and the lowest in Marvdasht (Fars Province) at 0.013 kg/m³. The national average was estimated at 0.117 kg/m³, compared to 0.256 kg/m³ in the U.S. Notably, orchards in Rafsanjan and Anar counties reported productivity up to 1.5 kg/m³, indicating that high efficiency is achievable with proper management.
In the seventh project, the average water productivity in Iranian olive orchards was 0.63 kg/m³. The findings suggest a potential for yield and water productivity improvement. Solutions proposed include improved irrigation methods and scheduling, use of drought stress modifiers and mulch, high-yielding and compatible cultivars, appropriate cropping patterns, proper pruning and tillage practices, balanced nutrition throughout growth stages, and pest, disease, and weed management.
|
| |